Archiwum Emigracji
Biblioteka Uniwersytecka, ul. Gagarina 13, 87-100 Toruń archiwum@bu.umk.pl,
III piętro, tel.(+48-56) 611-4391,
godziny otwarcia: pn. -  nieczynne, wt. - 12.00 - 18.00, śr.- czw.: 9.00 - 14.00, pt.: nieczynne
archiwalne strony: www.bu.umk.pl/Archiwum_Emigracji


ARCHIWUM EMIGRACJI - ZBIORY

Archiwum emigracji - zbiory Archiwum emigracji - zbiory Archiuwm emigracji - zbiory

Archiwum - zbiory (kolekcje)

O wartości badawczej zgromadzonych w Archiwum Emigracji zbiorów decyduje ich różnorodność i wielkość. Wszelako, najcenniejszym zespołem dokumentów jest archiwum tygodnika literackiego „Wiadomości” (Londyn 1946-1981), najpopularniejszego czasopisma literackiego wychodźstwa polskiego w XX wieku. To największe i najbogatsze archiwum emigracyjne liczy ponad 60 tys. manuskryptów i listów; wśród nich znajdują się rękopisy Władysława Andersa, Edwarda Raczyńskiego, Kazimierza Wierzyńskiego, Józefa Mackiewicza, Józefa Czapskiego, Czesława Miłosza, Witolda Gombrowicza, Tymona Terleckiego, Jerzego Stempowskiego, Tadeusza Nowakowskiego, Jana Lechonia, Mariana Hemara i wielu tysięcy innych. „Wiadomości” powierzyły naszej opiece również meble stanowiące wyposażenie pokoju redakcyjnego tygodnika, pamiątki po redaktorach oraz roczniki czasopism i książki.

Wśród wielu innych kolekcji instytucjonalnych Archiwum posiada dokumentację: księgarni Libella i Galerie Lambert (Paryż), Drian Gallery (Londyn), Teatru „Syrena” (Londyn), wydawnictwa Ksią­żnica Polska (Glasgow), SPK – Oddział Niemcy, Kongresu Wolności Kultury (Paryż), Księgarni B. Mazowieckiego (Paryż). Archiwa instytucji dopełnione są spuściznami, księgozbiorami oraz zbiorami pamiątek. Wśród nich: Biblioteka  Marii i Józefa Czapskich (Paryż); Biblioteka SPK w Coventry z bezcennym katalogiem, zbiór teatraliów emigracyjnych – oraz ponad 300 kolekcji archiwalnych pisarzy, dziennikarzy, publicys­tów, artystów, ludzi teatru i nauki oraz wybitnych osobistości życia społeczno-kultu­ralnego wychodźstwa polskiego XX wieku, takich jak: Konstanty Brandel, Zdzisław Broncel, Michał Chmielowiec, Edward Chudzyński, Ryszard Demel, Janusz Eichler, Łucja Gliksman, Natan Gross, Jadwiga Harasowska, Wacław Iwaniuk, Konstanty A. Jeleński, Jadwiga Jurkszus-Toma­sze­wska, Tamara Karren, Halina Korn, Stefania Kos­sowska, Adam Kossowski, Ja­nina Kościałkowska, Jan Kott, Janusz Kowalewski, Irena Krzywicka, Je­rzy R. Krzyżanowski, Wi­told Leitgeber, Józef Lewandowski, Leo Lipski, Ryszard Loew, Krystyna Miłotworska-Hilary, Krzysztof Muszkowski, Mela Muter, Juliusz Nowina-Sokolnicki, Róża Nowotarska, Jerzy Pietrkiewicz, Tadeusz Polanowski, Janusz Po­ray-Bier­nacki, Marta Re­szczyńska-Stypiń­ska, Zofia Romanowiczowa, Juliusz Sakowski, Olga Scherer, Henryk Skolimowski, Wojciech Skalmowski, Felicjan Sławoj Składkowski, Władysław R. Szo­mański, Stanisław Szukalski, Wiktor Trościanko, Leopold Tyrmand, Jan Ulatowski, Wojciech Wasiutyński, Tadeusz Wittlin, Władysław Żeleński i Marek Żuławski. Bezcennym uzupełnieniem tych spuścizn są dokumenty i pamiątki po mniej znanych, czy zgoła zupełnie nieznanych bohaterach wojennej i powojennej emigracji polskiej: żołnierzach PSZ, czytelnikach „Wiadomości”, „Dziennika Polskiego” i książek „Kultury”, słuchaczach BBC i Radia Wolna Europa, mieszkańcach „polskiego Londynu”.

Nie wszystkie zgromadzone w Toruniu doku­menty są udostępniane; niektórzy ofiarodawcy zastrzegli sobie możliwość decydowania, kie­dy materiały przez nich ofiarowane będą dostępne dla czytelników.